Tlawhtu

Friday, December 30, 2011

Company hrang hrangte hming neih dan

Apple Computers :
Steve Jobs chuan apple tluka thei duh a nei lo a. An company thar chuan thla 3 hnuah pawh hming a la nei lo a, a thawhpuite hnenah a aia hming tha an hria a nih loh chuan Apple Computers tih a nih tur thu a sawi a. Rawtna dang a awm tak loh avangin an pu hlen ta a ni.
CISCO :
Awmze ril tak a nei lem lo a, San Francisco tih atanga lakchhuah mai a ni.
Compaq :
An company hming hi computer lamtawi COMp leh thil te tak te sawina PAQ belhbawm a ni.
Corel :
Corel tichhuaktu Dr. Michael Cowpland hming atanga an phuah chhuah a ni a. A awmzia tak chu COwpland REsearch Laboratory tihna a ni.
Google :
A tirah chuan fiamthu deuh reuhin ‘Googol’ an ti phawt a. Googol tih hi number sawina - 1 zawha 0 hlir 100 sawina a ni a. Stanford graduate pahnih - Sergey Brin leh Larry Page te chuan an hralhchhawng a, ‘Google’ tiin an thlak ta a ni.
Hotmail :
A hmuchhuaktu Jack Smith chuan  website atanga e-mail hman theih dan a ngaihtuah a. Sabeer Bhatia chuan tihdan tha deuh a rawn hria a, bul an tan a. ‘HoTMaiL’ tiin a hming an phuah a, ‘html’ tih tel ngei an duh vanga phuah an ni.
Hewlett Packard :
Bill Hewlett leh Dave Packard te chuan an company din chu Hewlett-Packard nge Packard-Hewlett ni ang tiin thum an vawr a, Hewlett Packard tih hming hi an vawrchhuak ta a ni.
Intel :
Bob Noyce leh Gordon Moore te chuan an company din thar chu ‘Moore Noyce’ tih an tum a. Mahse hotel chain hmingah an lo hmang tawh si a, INTegrated ELectronics atanga lakawpin Intel hi an phuah ta ringawt mai a ni.
Lotus :
Mitch Kapor chuan ‘The Lotus Position’/’Padmasana’ tih atangin he hming hi a rawn phuah a ni.
Microsoft :
Bill Gates chuan MICROcomputer SOFTware chhawm zui zel duhna nei chungin a tirah ‘Micro-Soft’ tiin a phuah a. A hnuah ‘-’ hi an paih a, Microsoft tia hriat zui a ni.
Motorola :
A dintu Paul Galvin chuan car a hman chi radio an siamchhuah tantirhin he hming hi a phuah a. Khatih laia radio company lar ber Victrola behchhan deuha a phuah a ni.
Sony :
Hemi hming hi Latin tawng ‘sonus’ tih atanga lak a ni a, a awmzia chu ‘sound (ri)’ tihna mai a ni a. Hei leh American hovin naupang nikhua tak kohna atana an hman ‘sonny’ nen kaikawpin ‘Sony’ hi a rawn piangchhuak a ni.
Yahoo! :
He thu hi Jonathan Swift tihchhuah a ni a, Gulliver’s Travels ah khan a lo hmang tawh a. ‘Yahoo’ tih chu a pawnlam landana mi hip lo tak, mihring pangngai pawh ang lo tluka ngaih tihna angin Swift chuan a hmang a. Yahoo! dintu Jerry Yang leh David Filo te khan anmahni chu ‘yahoo’ mize nei nia an inhriat avangin he hming hi an thlan phah a ni.

Monday, October 24, 2011

HLAWHTLINNA

Kum 4 ah hlawhtlinna chu thawmhnaw zunkhum loh.
Kum 12 ah hlawhtlinna chu thian neih.
Kum 16 ah hlawhtlinna chu driving license neih.
Kum 20 ah hlawhtlinna chu sex hman.
Kum 35 ah hlawhtlinna chu pawisa neih.
Kum 50 ah hlawhtlinna chu pawisa neih.
Kum 60 ah hlawhtlinna chu sex hman.
Kum 70 ah hlawhtlinna chu driving license neih.
Kum 75 ah hlawhtlinna chu thian neih.
Kum 80 ah hlawhtlinna chu thawmhnaw zunkhum loh.

Wednesday, October 5, 2011

HIV positive a ni tih a zep lo

HIV positive a ni tih a zep ngai lo a, zep tul a ti hek lo. Amah ang bawka HIV positive te tana thawk turin a inpe a, a hun tam zawk chu midangte tanpuinan a hmang thin. “Tunah hian positive leh positive loh chungchangah Pathianin duh min thlantir leh ta se, ka inngaihtuah viau tawh maithei a ni,” ti hialin a sawi.

Lalchhuanzuali hi March ni 6, 1988 khan Aizawl Civil Hospital ah a piang a. A pa chu Lalnunfela niin, a nu chu Lalthlanchhuahi a ni a. An chhungkuain Venghlui, Aizawl ah an khawsa mek a.
Chhuanzuali te unau hi 4 an ni a, hmeichhe pathum leh mipa pakhat niin, amah hi a upa ber a ni.
Sikul hi a kal kual ve nual mai a, Govt. Primary School, Venghlui an bul tanin, Govt. Bible Middle School, Venghlui; Hrawva English Medium School; Brighter Higher Secondary School; MICE leh Basilea ah te kalin, Class 12 thleng a zir a, a bak chu pasal a neih tak avangin a chhunzawm ta lo.
Khawtlangah a theih ang tawk tawkin a inhmang thin a, an Branch KTP in documentary an siam pawhin a theihna apiangah thahnem ngai takin a tel ve a ni.
May, 2006 khan pasal a nei a, nau a pai zui a. A nau pai hi a fuh chiah loh avangin December thla khan doctor te chuan ‘bed rest’ turin an ti a, damdawi inah a lut a.
Nau pai apiang an tih thin ang bawkin Chhuanzuali pawh HIV hrik a pai leh pai loh an en a, positive a nih thu hi an hrilh a.
A thu hriat hian a deng na em em mai a, mi lepchiah leh drugs ti te chauhin an kai thin nia a ngaih khan a taksa a luhchilh ve tlat bawk sia.
Hreh takin a chhungte a hrilh a, a pasal chuan pawm duh tawh loin an inthen phah hial a. Chhuanzuali hi rilru hrehawm takin a awm a, a chhungte bula awm pawh a hreh a, mut pindanah a inkhung a, khumah muin a inlukhup daih thin.
Awmkhawloh vang emaw, tal duhdah vang emawa he natna hrik hi kai a ni lo a, tihpalh thil thu, vanduai vang liau liau a ni.
"A tirah chuan ka mangang a, sawi ngaihna ka hre lo. Ka tap tawp," a ti a, "A hrehawm a ni tawp mai. Tumah ka kawm duh lo a, ka chhungte pawh ka hmu duh lo," a ti bawk.
HIV positive a ni tih hriatchhuah a nih lai hian a thiannuin a kalpui a, a thiannu chu amah tih lohva a hre hmasa bertu a ni. A pasal chuan a pawm thei lo a, "Kei chu ka ni ve lo, rawn haw tawh suh," tih chu a thudawn a ni.
Mangang takin awm mah se a nu leh pa, a chhungte chu a lamah an tang tlat a, an thinhrik ve lo. Ani pawh a insangmar a, tunah chuan Mizorama HIV positive te enkawla buaipuitu a ni ta a, tunah phei chuan Mizoram mai ni lovin India ram a vil tawh dawn.
February, 2007 khan Social Guidance chuan gospel camping an buatsaih a, hetah hian Chhuanzuali pawh a lut ve a, nun thar neiin Pathianah lawmna famkim a hmu tan a.
Pu Vanlalmuana (Kawngtea), President, Positive Network of Mizoram thusawi a ngaihthlak tumin Chhuanzuali rilru hneh deuh tu a awm a. “Pu Kawngtea kha ka en thin a, kei aia sa chhe zawk ania, khati chung khan midangte tan theihtawp chhuahin a inpe thei a, eng vangin nge ka theih loh bik ang,” tih ngaihtuahna neiin, a rilruah HIV positive te tana thawk tura inpek chu a lian ta hle mai a.
HIV positive a ni tih a inhriat hnu hian kawng engkimah LPS Nun Krista host, Lalrintluangi chuan a kaihruai a. A tulna apiangah a tawiawm zel a, a chungah hian Chhuanzuali pawh a lawm hle a.
June 20, 2007 khan Chhuanzuali hian fanu a hring a, hemi hnu hian MPLAS ah a thawk zui a. Amaherawhchu, CHARCA project a tawp avangin a hna atang chuan a chawlh a ngai leh a.
2008 khan Shalom ah a thawk leh a, hei pawh hi project a tawp leh avangin a thawk zui thei ta lo bawk a.
March, 2011 atangin Positive Network of Mizoram ah a thawk tan a, councellor nihna a chelh a. Chu mai bakah, PNM hnuaia Women Cell ah President nihna a chelh mek bawk.
Mizoram hmun hrang hrangah campaign leh programme hrang hrang vangin a zinkual nasa hle a. A tlangpuiin HIV/AIDS chungchangah mipuiin awareness kan la tlachham lutuk hi a vei hle a.
A zinna pakhatah pawh HIV positive a nih thu a sawilan avangin chaw eia sawmtu pawh a hmuh zawh loh thu sawiin, khawlaia a kal pawh mak tih hmel deuha an en hrek hrek thu a sawi bawk a.
Hemi hmuna an campaign chu a hlawhchham chiang hle nia ngaiin, a pawi a ti hle a. Mahse, a hnu daihah chumi khuaa HIV positive pakhat chuan phone in a rawn be nawlh mai a, a rawn berawn a, a hlawhchham thak lo tih a langchhuak ve leh a ni.
HIV/AIDS awareness campaign neiin a zinchhuak deuh reng a, mi tam takin an tangkaipui hle a, hlawkpuitu leh sawtpuitu an pun phah hle a.
Chhuanzuali hian HIV positive a ni tih hi a zep lem loh avangin hei hian mi tam takah chona a pe a, ama zarah hian mi tam takin awareness an neih that phah a ni.
Tunah hian YWCA National Piya Committee member a ni mek a, Positive Women Network ah committee member a ni mek bawk a. National Piya Committee ah hian India hmarchhak atangin mi pahnih chauh an thlang a, Chhuanzuali leh Guwahati-a mi pakhat chauh an awm a ni.
July ni 9-17 chhung khan Switzerland-a Zurich khuaah Young Women Christian Association (YWCA) khawmpui lian, kum li dana an neih thin, World Council an hmang a. Hmeichhia, HIV positive ngei tir tura tih an nih avangin Mizoram YWCA pawhin Chhuanzuali hi an tir a.
Zoram la pel miah lo a nih avangin a huphurh hle mai a, Shillong-ah he khawmpuia a thusawi tur sawi chhin turin an ko a, hemi hnu hian Switzerland lam chu a pan chauh a.
He khawmpuiah hian khawvel ram hrang hrang 100 chuang atangin mi an fuankhawm a, HIV positive chu mi 20 emaw vel chauh an ni a.
Hmeichhe positive te hian anmahni rama harsatna an tawhte an sawi a. Chhuanzuali chuan Mizoramah nu tha tak tak, mahni pasalte avanga HIV positive an tam thu a sawi a. Amah ngei pawh HIV positive anih thu hi huaisen takin a sawichhuak a, inthup kher tul a tih loh thu a sawi zui avangin a thusawi ngaithei lo deuh deuh pawh an awm nual reng a ni.
A nihna a zep duh loh vanga amah hawtu hi awm thin mahse, a thiltum hi a thulh phah ngai chuang lo a. Thahnemngai takin midangte tan a thawk ngar ngar mai a ni.
“Pathianin amah ka hnaih theih nan tiin he dinhmunah hian min dintir niin ka hria a. Tunah hian HIV positive nih leh nih loh chungchangah Pathian hian duh min thlantir dawn ta se, ka inngaihtuah rei viau ang,” tiin Chhuanzuali hian a sawi.
Hmeichhe positive te harsatna tawh chungchang sawiin, Chhuanzuali chuan Mizoramah nu tha tak tak, pasalte vanga he natna hrik kai an tam thu a sawi a.
"Nu, a then chu la naupang tak tak, pasalte atanga kai an tam tawh khawp mai a, inenkawlna lamah kan la pachhe hle a, inzirtir nasat lehzual a tul hlein ka hria a. Hmeichhiate hi inchhungkhurah kan buai a, inah kan tawm deuh reng a, zirtirna kan dawng lo. Kan chep a, hun kan nei lo bawk a, enhran kan hlawh bawk," Chhuanzuali chuan a ti.
A him tur zawnga mipat hmeichhiatna (safe sex) hmang tura inzirtir tul a tih thu a sawi a, "Sex hmang lo tura inzirtir hi a tha a, mahse a tawk lo. Safe sex hmang tura inzirtir a tul tih hi ka ngaihdan a ni," a ti.
"Nu leh pate'n sex hmang lo turin an fate an zirtir a, mahse an fanu kha a lo virgin lo daih tawh thei a. Tin, nupa karah pawh safe sex hi sawi a tul. Entirnan - nu pakhat chuan a pasal kha a ringhlel a, a pasal chu sex lama tladah tak a ni a. A pasal chuan a hmeichhe kawpte atangin natna hrik a kai ta a, a nupui chuan a pasal hnen atangin a kaichhawng ve leh a. Chutiang chu Mizo zingah pawh an tam a, safe sex hmang tura inzirtir hi a tul a ni," tiin a sawi zawm a ni.
"Mi ramah chuan positive-te hian enkawlna an dawng tha a, ei leh in pawh a tha a. Positive-te pawh an hawiharh a. Keini ramah chuan enkawlna dawngte ngei pawh hian mahni damdawi ei hming leh a thawh dan tur pawh kan hre lo. Tin, tuna positive kan hriatte hi a rethei lam, tanpuina mamawh leh chenna tur thlenga mamawh te kan ni a. A hausate chu an inthup tlat a. Rualawh a na duh khawp mai," tiin a rualawh thu a sawi.
HIV positive te tan rualawh a nat thu a sawi a, Mizoramah CD4 Count pakhat chauh a awm thu sawiin, "Mi ramah chuan an ngah a, Mizoramah chuan mi 3000/4000 velin pakhat kan intawm a, tlo pawh a tlo lo," a ti a. CD4 Count hi HIV positive te enna a ni a, CD4 Count hmanga en an nihin, a hniam chuan ART an la thin a, positive te enkawl nana thil pawimawh ber pakhat a ni a. Mizoramah khawl pakhat chauh a awm avangin a rim hle a, a overload phah fo reng a ni.
Mizoramah enhran an hlawh thu sawiin, positive te hi an chhungte'n an hnawtchhuak fo tih a sawi a, chutiang mite leh thingtlang atanga inenkawl tura Aizawl pante tan han riah maina tur (short stay home) an mamawh thu Chhuanzuali hian a sawi a, sorkar hruaitute hnenah pawh a thuphunga an lo thlen tawh thu a sawi bawk.

HIV/AIDS chungchanga harsatna neite puih a inhuam hle a. Hetianga harsatna neite chuan a hnuaia Chhuanzuali phone number tarlanah hian engtiklai pawhin biakpawh theih reng a ni.

Chhuanzuali - 9612977974

Wednesday, August 10, 2011

Damdawi tel loa depression enkawl dan

Depression hi rilru lam natna chikhat a ni a.
Depression neite chu lungchhia, hnual, thinrim, hrehawm ti tak leh ngui takin an awm thin.

Mizo zingah depression nei hi an tam tawh a, a tam zawk chuan an nei tih an inhre lo a, inenkawl nachang pawh an hre lo a. Depression nei tih inhria, inenkawl lem lo pawh thahnem tak an awm bawk.
Depression nei hi thalai zingah an tam bik emaw tih theih a ni a, hetih rual hian kum upa lamah pawh an thahnem viau bawk a. Inenkawl loh avanga nunna chan an tam tawh hle a. Hei hi pumpelh tur chuan inzirtirna tha tak leh tam tawk tak kan dawn a ngai a ni.
Depression neih hi taksa natna ai hian a hrehawm daih zawk a. Hetiang neite hi chuan mahni chauha awm hran daih te an ching a, an thin a chhe thut thut thin a, an rilru te a na hma em em bawk a. An chaw ei a tui lovin, an mu thei lo thin a. Awmna ngaiah an awm reng thei lo a, thawpik up up ang tein an awm thin. Thil eng pawh ti dawn se an peih lo viau thin a, an thil tihna reng rengah an rilru an pe tha thei lo thin a. Hlutna nei reng reng lo nia inngaihna te pawh an nei thin.
Eng vanga depression hi awm nge tih hi mithiamte pawhin chiang takin an la sawi hleithei lo a. Thenkhat chuan thluaka chemical thenkhat inthlak danglam vang niin an ngai.
Mihring 10 zela 1 hi chuan kan damchhungin vawikhat tal chu depression hi kan nei niin mithiamte chuan an sawi a. Damdawi hmangin an enkawl tlangpui a, mahse depression damdawi thenkhat hi chak tak tak a awm avangin taksa tan a tha ber lo niin thenkhat chuan an sawi a. Hei vang hian damdawi tel loa enkawl theih tluka tha a awm lo.
Damdawi tel loa depression enkawl dan hi kawng hrang hrang a awm a, chu’ngte chu:
Insawizawi:
Mihring kan insawizawi hian kan harhvang a, kan rilru a tithawl thin a. Thil engemaw kan tihhlawhtlin hian keimahniah phurna te, mahni inrintawkna te min pe thin. Zing tlan emaw, infiamna chi hrang hrang ngaina lo tan pawh lam (dance) hi insawizawina tha tak a ni.
Tawm reng loh tur:
Inchhungah tawm reng loin chhuahvah zeuh zeuh a tha a, chuti a nih loh chuan mahnia awm reng hian a tul lo thleng thlenga inngaihtuah a awl a. Pawnah chhuakin thenrual te kawm tam ila, rilru hnual leh beidawng lutuk tur hi kawng tam takin a veng thei a ni.
Inkhel en thin rawh:
Hmeichhiate hian inkhel en hi an peih lo duh viau a, mahse hetianga inkhel en hian rilru a la peng a, depression nei tan chuan a tha em em a ni.
Ei leh in:
Depression neite chuan ei leh in uluk a ngai hle a, a theih hram chuan thlai leh thei lampang ei hnem a tha a. Thil mawm lampang ei nasat hian rilru a tihnual duh hle niin mithiamte chuan an sawi. Sa ngaina deuh tan chuan sangha ei a pawi lo a ni.
Zai nasat tur:
Zai vak vak hian rilru a tithawl a, depression nei thenkhat chuan damdawi leh thildang zawng aiin zai hian a pui tha ber niin an sawi.
Lehkhabu tha chhiar:
Lehkhabu chhiar tam a tha hle a, engemaw mai mai ni lo, lehkhabu pangngai chhiar tam a pawimawh hle niin mithiamte chuan an sawi a ni.

Thursday, July 21, 2011

I hriat miah lohin sexual harassment i tawng em?

Mi tam tak chuan sexual harassment hi an tawk tih an inhre lo a, hnathawhnaah te, zirna inah te hetiang thil hi a tam hle tih hrethiam lo hi a tam zawk an la ni a. Hetiang lamah hian a hranpaa inzirtirna hi a awm lem lo a.  A bik takin hmeichhiate hian an hriat miah lohin sexual harassment hi an lo tawng fo tawh thin a ni.
 
National Labour Institute chuan 1996 chhung ringawt pawh khan hnathawhnaa sexual harassment thlen vanga case ziahluh 5,671 zet a awm thu an sawi a. 2007 khan 93% zeta pungin, case 10,950 an ziaklut a. Hetianga an ziahluh zat zet hi thuneitu hnena thlen loh a awm tih an sawi bawk.
 
Hnathawhna hmunah hian sexual harassment chu a tam ber nia sawi a ni a. Thawhpuite’n hmeichhe hnute chu an kutin an hrut ‘palh’ fo a, a tihpalh a nih leh nih loh a hriat tak tak tawh si loh a. Thawhpui pakhatin hmeichhe pakhat chu a mutpui tawh niin thu a thehdarh vak mai a, chu hmeichhia chu zanah a mut theih loh phah mai bakah, mahni inrintawkna a hloh phah bawk a, a hna atanga ban mai a duh phah hial a. Hetiang thilte hi sexual harassment vek an ni.

Supreme Court chuan office zawng zawngah hetiang lam veng tur hian committee din theuh turin a ti a. Hetiang tuartu chuan amah khawihtu emaw, hetiang zawnga cheibawltu chu hmun danga sawnchhuak turin a ngen thei a. A hrem theih dan chi hrang hrang a awm a, hna atanga chawlh lailawktir te, bantir te, ngaihdam dil tura tih te a tel a ni.

Sexual harassment leh pawngsual hi thil thuhmun ang deuha ngaih an ni a. Heng thil pahnihah hian a tuartu chu a inang reng - hmeichhia an ni.

India ramah chuan sexual harassment hi ‘hmeichhe chhaih nawmnah’ anga sawi a ni deuh ber a. A sawi dan hi zim hmel viau mahse a huam zau hle thung a. Mipat hmeichhiatna lam hawi zawnga hmeichhe bula tawng te, hetiang rawngkaia taksa insiktir te, zahmawh rawngkai milem inentir te, tawngkam leh cheziaa zahmawh rawngkai lantir te leh hetiang lam hawi chi hrang hrang a huam tel vek a ni.

India danpui pawhin sexual harassment hian mipa leh hmeichhe inkar a tihrang lehzual niin a tarlang a, India Constitution chuan Article 14 ah hei hi a tarlan bakah, Article 21 ah hmeichhia chu zahawm taka awm turin zalenna leh dikna a pe a ni.

India ram danah hian sexual harassment chungchang hi chiang taka dah a awm lo a; mahse, IPC Section 354 ah chuan hmeichhe zahawmna tibawrhbang zawnga che te hrem theihna a awm a. Section 509 ah pawh hmeichhe zahawmna tibawrhbang zawnga tawngkam, chetzia leh tha thawhte hremna a awm bawk a ni.


Sexual harassment chu:
Supreme Court chuan August 13, 1997 khan ‘Guidelines on Sexual Harassment’ a tichhuak a, hetah hian sexual harassment chu ‘duh vang ni loa an laka mipat hmeichhiatna lam hawia midang an awm hi’ niin an sawifiah a. Chi hrang hrangin an thliar a, an thliar dan chu:
Tawngka: Zahmawh rawngkai fiamthu emaw, inchhaih emaw te; mi thawmhnaw hak emaw, an awmdan emaw, an taksa emaw zahmawh lamhawia sawi te; mipat hmeichhiatna lam hmanpui tum te; phone hmanga tawngkam zahmawh deuha mi biak te; midang nunphung, a bikin mipat hmeichhiatna lama an inhman dan sawidarh vak te; hna lampang sawi laia zahmawh lam hawia lo her kual te.
Tawngka ni lo: Mi taksa lo thlir ngawih ngawih te; chet danah zahmawh rawngkai lantir te; mitmenga mipat hmeichhiatna beisei zawnga mi melh te; hmel lan dan mipat hmeichhiatna hawi zawnga awmtir te; mitsiai leh intih itawmna atana hmui liah kual vel te.
Taksa insi: An duh lo chung midang pawm leh fawh; midang din hnaih leh lutuk emaw, midang nawk thei tura din; midang chul, zut, manbeh emaw piai emaw; mipat hmeichhiatna hawi zawnga chet duh vanga midang kalna dal luih; mi beisei vanga a ruka zui; mipat hmeichhiatna hmanpui tum; an duh lo chung an taksa khalhsak.
A ena en: Poster, cartoon, lemziak, calendar, milem chi hrang hrang zahmawh deuh deuh te; computer a zahmawh rawngkai dah te; lehkhathawn emaw, e-mail emaw a zahmawh deuh deuh thawn.


India ram....
*    Minute 26 danah hmeichhe pakhat khawihchhiat zel ang a ni.
*    Minute 34 danah hmeichhe pakhat pawngsual zel ang a ni.
*    Minute 93 danah hmeichhe pakhat thah zel ang a ni.
*    Khawvela naupang khawihchhiat tamna ber a ni.
*    Naupang khawihchhiatna hmun tam ber chu hnathawhna hmunah niin, zirna in chu pahnihna a ni.
*    National Women’s Commission in an sawi danin hmeichhe zingah hnathawhnaa sexual harassment tawng tawh hi 46.58% an awm a, 3.54% te chauhin thuneitu an hriattir a ni.

Wednesday, July 6, 2011

I thin a rim a nih chuan.......

Mi zawng zawng hian kan nun hman chhoh ah mil loh zawng leh nin riau kan tawng theuh a. Kan thian kawm thin emaw, kan thawhpui emaw, kan chhungte emaw pawh an ni maithei.
Kan duh emaw, duh lo emaw, hetiang mi hi kan kalsan thei tak tak dawn chuang lo a, chuvangin keimahni lam insiamrem thiam a pawimawh tihna a ni.
Ngaithlatu ni rawh:
Mi inkara buaina intan chhan tam zawk chu ngaihdan inan loh vang a ni a. Hetianga buaina a thlen tawh chuan insawithiam a ngai nasa thin a. Heng zawng zawng pumpelhna tha ber chu mi hnialtu leh thil sawitu bera tan tum loin, a ngaithlatu nih tam hi a ni.
Ngaihsak lo lui rawh:
Midang thiltih emaw, an khawsak dan emaw ngaihtuah duh miah loh hi a tha khawp mai a. Kan nin deuh te kan theihnghilh phah hauh dawn lo a, mahse a ziaawm ve duh hle.
Miin an rawn zarbuai sek che a, inhnial buai emaw, intihbuai emaw i duh lo a nih chuan ngaihsak duh tlat lo la, buai leh zelna tur a pumpelh ve theih a ni.
Tlang takin sawi thin rawh:
I nin em emte kha tlang takin thil hrilh thin la, an nungchanga i duh loh zawng te, an thil tih thin dan tha i tih lohte kha thu pehhel lem loin hrilh pawp zel la, engemaw chen chu a ziaawm phah thei.
Insum hram rawh:
I thawhpui emaw, i thian emaw, i laina hnai emaw, i nin em em thin kha han inhnialpui deuh rap rap chak chang i ngah ang. Mahse, insum hram hram la, dam dapa awm zel tum ang che. I thin a rim dawn chuan an lak atangin inthiarfihlim daih la, i thinrim a reh hunah chauh titipui leh thin ang che.

Tuesday, June 21, 2011

Puitlingte tana naupang thusawmpek

1. Ka kut hi a te a. Khum ka siamin emaw, milem ka ziah emaw pawhin duhthusam ni turin beisei suh la. Dawhthei takin thil min tihpui thin ang che.

2. Ka mit a la fing tawk lo a, i hmuh ang khan thil ka la hmu ve thei lo a. Ka duh thlirkual theiin min siam la, a tul loah min khuahkhirh suh ang che.
 
3. Inchhungah tih tur chu a awm reng dawn a. Vawikhatah tlemte bak ka la ti thei lo a. Inpe takin thil nihphung hi chiang takin min hrilh thin ang che.
 
4. Ka rilru a la no a, ka duhnate min hriatsak thin la. Engtiklai pawhin min tur reng lo la, nangmah enkawl i duh ang bawkin min enkawl ang che.
 
5. Pathian thilpek hlu tak ka ni a, min roh viau la, duat takin min enkawl ang che.
 
6. Ka thanlen zelnaah i fakna leh i fuihna ka mamawh reng a. Min sawiselna ringawt zawng loin, ka tangkaipui tur min ngaihtuahsak thin ang che.
 
7. Keima thilah thutlukna siam thei turin zalenna min pe la, ka insiamthat theih nan hlawhchham min phalsak ang che.
 
8. Engkim min tihsak tum lo la, i mit tlunga ka ti lo a nih pawhin dawh hram hram la. Ka unau dangte nen min khaikhin fo suh ang che.
 
9. Hmundanga min zinsan hreh lo la, i awm loh changa inenkawl zirna hun tha min siamsak zawk a ni tih hria ang che.
 
10. Biak inah min hruai ngun hle la, ka tana entawn tlakin awm fo ang che.

Tuesday, March 15, 2011

Chhangchhe Thufing

*    Hun laklawh deuhah chauh naute muhil an harh thin.
*    Naupang chuan chhuat bal laiah thil an tibaw ngai lo.
*    Toys chhe thei lo chu a chhe thei tihchhiatna atan a tangkai duh.
*    Fate laka phuba lak duh chuan min nin em em thlenga dampui reng tur.
*    Fa pakhat chauh hi chu a tlem mah mah a, pahnih erawh chu duh aiin an tam mah mah thung.
*    ‘Naupang ang zeta mu tui’ anga insawi thin te hi chuan fa an la nei lo tlangpui.
*    Fa naupang tak chu bengchheng leh bal thei tak an ni tlangpui.
*    Fate duat rawh; anmahni bawk kha enkawl let tur che an ni si a.
*    I fate’n an ngaihsak duh loh che chuan nuam ti awm deuhin awm la, an rawn pan vat mai ang che.
*    Rilru buaina hi chu a inthlahchhawn theih; i fate atangin i nei ngei ngei ang.
*    Fate atang hian thil tam tak a zir theih a, a bik takin dawhtheihna eng ang tak nge i neih tih te hi.
*    I fate tana i hman that theih ber chu ‘hun’ a ni.

Tuesday, February 1, 2011

Engtin nge ni ang?

* Nimin lama lawmthu kan hrilh loh avangin Pathian hian vawiinah hian mal min sawm turin hun nei ta lo se, engtin nge ni ang?
* Vawiina Amah kan zui loh avangin Pathian hian naktukah min kaihruai tum ta lo se, engtin nge ni ang?
* Pathianin ruah a surtir vanga kan phunnawi pangpar par vul chuk hmuh tur awm tawh lo se, engtin nge ni ang?
* Ama ni a ni tih kan hriat loh avangin Pathian hi kan bulah kal ta lo se, engtin nge ni ang?
* Vawiinah Bible kan chhiar loh vangin Pathian hian Bible min lakbosak ta se, engtin nge ni ang?
* A thu kengtu thusawi kan ngaihthlak loh avangin Pathian hian a thuchah chu dahbo ta se, engtin nge ni ang?
* Kan thinlung kawngkhar kan hawn loh avangin biak in kawngkhar hi khar tlat se, engtin nge ni ang?
* Midangte kan hmangaih loh leh kan ngaihsak loh vang hian Pathian hian min hmangaih lo se, min ngaihsak lo bawk se, engtin nge ni ang?
* Niminah a thu kan ngaihthlak loh avangin vawiinah kan thu ngaithla duh ta lo se, engtin nge ni ang?
* Ama min kohna kan chhan ang vel hian kan tawngtaina hi Pathianin chhang ta se, engtin nge ni ang?
* A tana kan nun kan hlan tlukpui zel hian Pathian hian kan mamawh hi min pe ta se, engtin nge ni ang?